مشکانی، محمدرضا

 

خلاصه : دكتر محمدرضا مشكانی متولد سال 1322 شهر مشكان سبزوار است. وی دارای مدرك دكترای تخصصی آمار از دانشكده ايالتی فلوريدا درسال 1357 و عضو هئيت علمی دانشكده علوم دانشگاه شهيد بهشتی با مرتبه علمی استاد می باشد. ايشان برگزيده بيست و ششمين دوره جايزه كتاب سال جمهوری اسلامی و شانزدهمين دوره جايزه جهانی كتاب سال را به خود اختصاص داده است.

گروه : علوم پايه

رشته : آمار

خاطرات کودکی : نخستين خاطره دوران كودكی محمدرضا مشكانی مربوط به ثبت نام در دبستان است. در آن زمانها در روستاها مكتب خانه ها بودند و مدرسه جديد وجود نداشت. در اين حين مدرسه دولتی در مشكان افتتاح شد و قانونً بايد مكتب خانه تعطيل می شد و كودكان به مدرسه دولتی جديد می رفتند؛ اما قرابت خانوادگی و نفوذ محلی مانع اين امر شد و به واسطه رعايت نسبت خانوادگی پدر او از ثبت نام فرزندش در مدرسه خودداری می كرد و او خود روزی تصميم گرفت كه به مدرسه برود و ثبت نام كند. شناسنامه را برداشت و در مقابل مدرسه كه يك ساختمان گنبدی خشت و گلی قديمی يادگار زمان اشغال سربازان روس بود مدتی منتظر ماند تا زنگ تفريح را زدند و آقای مدير مدرسه بيرون آمد و او را به مدرسه برد و در سال دوم ثبت نام كرد.

اوضاع اجتماعی و شرايط زندگی : شرايط خانوادگی محمد رضا مشكانی از همان نوع خانواده های سنتی خرده مالكی و كشاورزی به شيوه دهقانی مرسوم در خراسان بود. پدر خرده مالكی بود كه در قياس با ديگران از رفاه نسبی برخوردار بود. به واسطه زعامت يك قبيله از احترام عالم برخوردار بود. خانواده شامل شش فرزند (چهار دختر و دو پسر) زندگی آرام و بی دغدغه ای داشت. طبق رسم محلی دختران بيشتر به آموزش خانه داری و كمك به امور دام و پارچه بافی و غيره را در پيش رو داشتند. پسران ضمن آموزشهای رسمی در امور كشاورزی و دامداری و كمك به پدر در اداره املاك و احشام مشغول بودند.

تحصيلات رسمی و حرفه ای : محمدرضا مشكانی خواندن و نوشتن قرائت قرآن و كتب مذهبی در مكتب خانه های مشكان فراگرفت. دوران ابتدايی را نيز در شهر مشكان و دوره متوسطه را در مدارس نيشابور و دوره آخر دبيرستان را در مدرسه دارالفنون تهران گذراند و ديپلم رياضی را كسب كرد. گذراندن دوره چهار ساله كارشناسی ارشد آگرونومی (پژوهشهای كشاورزی) در دانشكده دانشگاه تهران واقع در كرج با رتبه اول به پايان برد. پس از پايان خدمت وظيفه در موسسه آموزش عالی آمار به تحصيل در دوره كارشناسی ارشد آمار (آمارشناسی درجه يك) پرداخت و بعد از احراز رتبه اول و بورس تحصيلی عازم ايالات متحده آمريكا شد و در دانشگاه ايالتی فلوريدا به ترتيب درجه كارشناسی رياضی با كهاد آمار، كارشناسی ارشد آمار رياضی و بالاخره دكتری آمار را در سال1357 كسب كرد.

خاطرات و وقايع تحصيل : از وقايع دوران تحصيل محمدرضا مشكانی ميتوان به رخداد 15 خرداد 1342 را نام برد كه مقارن به ايام امتحانات نهايی سال ششم دبيرستان بود كه حوزه امتحانی در دبستان سعدی سرچشمه در قلب وقايع آن دوران قرار داشت.

فعاليتهای ضمن تحصيل : در سالهای تحصيل محمدرضا مشكانی در دانشگاه شركت در فعاليتهای اجرايی اصلاحات ارضی مرحله دوم بود كه به عنوان كارآموز و دانشجوي سال دوم كشاورزی درآن شركت داشت و در فعاليتهای كسب و كار خانواده درامور كشاورزی و دامداری شركت ميكرد و در مقاطع كارشناسی ارشد سمت معلمی در موسسه آموزش عالی آمار را بر عهده داشت.

استادان و مربيان : از تعداد زيادی از آموزگاران، ‌دبيران و اساتیدی كه در ايشان نقشی ماندگار داشتند ميتوان به :

 آقای ابوالفضل تفرشيان مدير و آموزگار سالهای دوم دبستان تا چهارم،

آقای عظيمی مدير و آموزگار رياضی دبستان شاهپور نيشابور،

‌آقای گنجی دبير ديبرستان كمال الملك نيشابور ،

آقای اختر خاوری و ‌كوشا دبيران دبيرستان،

مرحوم دكتر مهدوی اردبيلی ،

مرحوم دكتر منوچهری كاشانی،

‌مرحوم دكتر عباسعلی خواجه نوری در دانشگاه و خانم بيلارد استاد راهنمای رساله دكترا،‌

مرحوم دب.باسو و گودنر از كسانی بودند در خارج كشور منش معلمی آنها تأثيری فوق العاده بر وی گذاشت.

هم دوره ای ها و همکاران : از همكاران محمدرضا مشكانی خانم لين بيلارد در دانشگاه جورجيای آمريكا است كه اغلب در نوشتن مقالات با هم همكاری داشته اند.

همسر و فرزندان : محمد رضا مشكانی در سال 1348 با سركار خانم زهرا سادات مشكانی يكی از منسوبات خود ازدواج كرد و حاصل اين ازدواج دو فرزند دختر بانامهای آناهيتا و آمی تيس است. همسر وی استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران است . فرزند بزرگتر در ايلات متحده مسئوليت يك مركز مراقبتهای بهداشتی را بر عهده دارد و فرزند كوچكتر نيز در آنجا مشغول تحصيل در رشته مهندسی عمران رشته راه سازی است و مشغول خدمات در يك شركت بزر گ بين لمللی است.

مشاغل و سمتهای مورد تصدی :  مدير آموزش موسسه آموزش عالی آمار، معاون پژوهشی موسسه آموزش عالی آمار، مدير گروه آمار دانشگاه شهيد بهشتی، معاون پژوهشی دانشكده جامع انفورماتيك و مديريت دانشگاه شهيد بهشتی، معاون آموزش دانشكده علوم رياضی دانشگاه شهيد بهشتی، مدير دفتر هماهنگی امور پژوهش دانشگاه شهيد بهشتی، سرپرست كميته برنامه ريزی آمار وزارت علوم تحقيقات و فناوری

 فعاليتهای آموزشی :  تدريس دروس آمار درموسسه آموزش عالی آمار، گروه آمار دانشگاه شهيد بهشتی در مقاطع مختلف ، دانشگاه تربيت مدرس ،‌دانشگاه علامه طباطبائی، دانشگاه جورجيای آمريكا، دانشگاه تكزاس (ال پاسو) آمريكا و تدريس در دوره های مختلف موسسه آمار سازمان ملل واقع در توكيو ژاپن. پژوهش نظری و كاربردی در زمينه علم آمار و كاربردهای آن و راهنمای پايان نامه های دانشجويان دوره كارشناسی ارشد و دكتری

مراکزی که فرد از بانيان آن به شمار می آيد :

1 -  انجمن آمار ايران  

2 - دوره آموزشی كارشناسی ارشد آمار اقتصادی اجتماعی در دانشگاه شهيد بهشتی  

3 - دوره آموزشی كارشناسی ارشد بيمه آمار (آكچوئری) در دانشگاه شهيد بهشتی

4 - دوره دكتری آمار در دانشگاه شهيد بهشتی

شاگردان : از شاگردان محمد رضا مشكانی ميتوان به دكتر انوشيروان كاظم نژاد دردانشگاه تربيت مدرس، دكتر فرزاد اسكندری در دانشگاه علامه طباطبائی،‌دكتر كامران قريشی در دانشگاه رازی، دكتر حبيب اله اسماعيلی در دانشگاه علوم پزشكی مشهد، دكتر مسعود كريملو در دانشكاه توان بخشی و تعداد زيادی در جاهای مختلف مشغول به خدمتند.

همفکران فرد : محمدرضا مشكانی در آمار معتقد به روش بيزی هستند از اين رو دكتر احمد پارسيان استاد دانشگاه تهران و مرحوم دب باسو ،‌دی وی، ليندلی، فيليپ ديويد ،‌جورج كاسلا،‌كريستين رابرت  درخارج كشور و افراد بسيار ديگر از همفكران ايشان هستند .

آرا و گرايشهای خاص : گرايش خاص وی به رشته آمار بيزی و تفسير ذهنی احتمال است كه بنيان متكب بيزی آمار را تشكيل ميدهد. اين گرايش در سالهای اخير نضج فوق العاده ای يافته است كه حاصل پيشرفهای شگفت انگيز در محاسبات آماری با رايانه است.

جوائز و نشانها : محمدرضا مشكانی جايزه و مدال دانش از وزارت آموزش و پرورش به خاطر رتبه اول در دانشگاه و كسب بورسيه و جايزه نفر دوم بهترين پژوهشگر دانشگاه شهيد بهشتی ،تقديرنامه های متعدد به خاطر انجام پژوهشهای مختلف ايشان برگزيده بيست و ششمين دوره جايزه كتاب سال جمهوري اسلامی و شانزدهمين دوره جايزه جهانی كتاب سال را به خود اختصاص داده است.

چگونگی عرضه آثار : محمدرضا مشكانی آثار خود را در درجه اول به صورت مقالات علمی پژوهشی در مجلات معتبر بين المللی و داخلی منتشر كرده است. در مرحله بعد با شركت در كنفرانسها و همايش های بين المللی داخلی به نشر آنها پرداخته است . تعداد تألیفات (نگارش یا ترجمه كتاب) به زبان فارسى: 5 تعداد تألیفات (نگارش یا ترجمه كتاب) به زبان خارجى: 1

زمینه علمى تألیفات: آمار مقدماتى در دو جلد، تجزیه و تحلیل سریهاى زمانى، روشهاى چند متغیرى گسترده. مقالات تعداد مقالات به زبان فارسى: 25، تعداد مقالات به زبان خارجى: 26

زمینه علمى مقالات: آمار، استنباط آمارى، سرى‏هاى زمانى، علوم اجتماعى، علوم تجربى، طرح آزمایش‏ها، هیدرولوژى.